Zzp'ers inhuren: wat moet je weten over de wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties)

Werken met ZZP'ers: wat moet je weten?

In de afgelopen jaren is het inhuren van ZZP'ers bijna onmisbaar geworden. ZZP'ers bieden flexibiliteit die voor veel bedrijven aantrekkelijk zijn. Als je van plan bent om een ZZP'er in te huren, is het belangrijk om op de hoogte te zijn van de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA). De wet DBA bestaat al sinds 2016 en is ongewijzigd gebleven sindsdien, maar wat de laatste tijd veel organisaties afschrikt van het samenwerken met ZZP'ers is dat de Belastingdienst controleert op schijnzelfstandigheid sinds 1 januari 2025.

Als je al met ZZP'ers werkt, maar de Belastingdienst vindt dat er sprake is van een verkapt loondienstverband, kan dat betekenen dat je een naheffing krijgt. 

Wat is de Wet DBA?

De Wet DBA is een wet die tot doel heeft om de arbeidsrelatie tussen opdrachtgevers en ZZP'ers duidelijk te maken. Deze wet verving de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) en is bedoeld om schijnzelfstandigheid te voorkomen. Schijnzelfstandigheid kan leiden tot situaties waarin een ZZP'er feitelijk als werknemer zou moeten worden beschouwd. Wat het in de praktijk lastig maakt is dat er geen vast lijstje is met specifieke criteria die bepalen of er sprake is van schijnzelfstandigheid.

Hoe wordt er dan gekeken of er sprake is van schijnzelfstandigheid? De wet DBA grijpt terug op de algemene regels voor een arbeidsovereenkomst uit het Burgerlijke Wetboek. Oftewel er wordt gekeken of je feitelijk werkt zoals een werknemer in het mom van een ZZP-opdracht. In Artikel 7:610 lid 1 BW wordt een arbeidsovereenkomst als volgt beschreven: "De arbeidsovereenkomst is de overeenkomst waarbij de ene partij, de werknemer, zich verbindt in dienst van de andere partij, de werkgever, tegen loon gedurende zekere tijd arbeid te verrichten." 

Drie criteria die zijn opgenomen in de wet om te bepalen of er sprake is van een arbeidsovereenkomst: 

• Het persoonlijk verrichten van arbeid: Hiermee wordt bedoeld het persoonlijk beschikbaar zijn, met andere woorden het gaat erom dat jij persoonlijk het werk dient te verrichten en niet iemand anders. 
• Een vergoeding die wordt betaald in de vorm van loon: Het moet vastgesteld zijn dat de werkgever de vergoeding aan de werknemer verschuldigd is voor verricht werk. 
• Een gezagsverhouding tussen de werkgever en de werknemer: De gezagsverhouding is een belangrijk gedeelte van een arbeidsovereenkomst. De werkgever moet de bevoegdheid hebben om de werknemer te kunnen aansturen, aanwijzingen te geven en instructies te geven. 

Op basis van de bovengenoemde criteria voor een arbeidsovereenkomst kan er een besluit worden genomen of er sprake is van schijnzelfstandigheid. Bovendien zijn er andere indicaties die niet wettelijk zijn vastgesteld, maar die wellicht belangrijk kunnen zijn in de praktijk:

• Gebruik je je eigen materiaal of van de opdrachtgever
• Werk je voor meerdere opdrachtgevers?
• Heb je een ondernemersrisico? (bijvoorbeeld aansprakelijkheid of geen doorbetaling bij ziekte)
• Is er een eigen website/KvK-inschrijving/BTW-nummer?
  

Onzekerheid en angst?

Het is begrijpelijk dat er angst heerst over de inzet van ZZP'ers. Het is ten slotte een onzekere tijd en vanwege het gebrek aan kennis over de inzet van ZZP'ers binnen de kaders van de wet DBA weten organisaties niet zo goed wat zij moeten doen door de ontstane onzekerheid. Organisaties zijn ten slotte bang voor de naheffingen en boetes van schijnzelfstandigheid. Dit is niet nodig, want wij dragen bij aan het creëren van zekerheid door middel van de volgende stappen:

• Wij controleren of onze ZZP'ers worden aangemerkt als ondernemers volgens de criteria van de Belastingdienst.
• Wij gebruiken een goedgekeurd modelovereenkomst van de Belastingdienst.
  
• Wij hebben afspraken met onze ZZP'ers omtrent de samenwerkingsverband verwerkt in de overeenkomsten.
• Wij toetsen voordat er echt sprake is van een opdracht op bovengenoemde criteria op de aard van de werkzaamheden en wat het risico is op een dienstverband.
• Wij informeren over de verantwoordelijkheden, werkzaamheden en wat de onderlinge verhoudingen zijn van de partijen.
• Wij bieden volledige transparantie en nodigen organisaties uit om juist hierover in gesprek te gaan om schijnzelfstandigheid te voorkomen.

Waar het om draait is dat Belastingdienst de ZZP als een echte ondernemer ziet en niet iemand die alleen het werk verricht zoals personeel in loondienst volgens de criteria. De toetsing van schijnzelfstandigheid wordt op een holistische manier benaderd door de Belastingdienst. 

Twijfel je nog over de inzet van ZZP'ers? Om die zorg te kunnen ontnemen kun je online ook een tool gebruiken die meer duidelijkheid geeft over de arbeidsrelatie: https://beoordelingarbeidsrelatie.nl/

Schijnzelfstandigheid is een risico, maar het inzetten van ZZP'ers is niet onmogelijk! Met duidelijkheid in opdracht, overeenkomst en door het maken van goede afspraken is het zeker mogelijk om te voorkomen dat er sprake is van een verkapt dienstverband. Ook wij doen er alles aan om te voorkomen dat er een situatie ontstaat waar dit risico ontstaat. Heb jij behoefte aan advies of ondersteuning op dit gebied? Wij staan voor jou klaar om jou te woord te staan, neem vrijblijvend contact met ons op!